Wodospad - Maciej Kuczyński

Co myśli człowiek, który wie, że pozostało mu już tylko kilka tygodni życia? Jak przyjmuje taki wyrok? Czy skupia się bardziej na sobie, czy na emocjach bliskich? Co jeszcze zamierza zrobić przed śmiercią? Czy może w ogóle mieć jakiekolwiek plany? Od tak trudnych zagadnień wychodzi Maciej Kuczyński w swojej najnowszej powieści.

Wodospad to historia Roberta, który dowiaduje się, że ma nowotwór z licznymi przerzutami; jest umierający, a lekarze nie są już w stanie nic z tym zrobić. Kiedy mija pierwszy szok mężczyzna w swojej chorobie zaczyna widzieć źródło wolności – znikają wszelkie zakazy, nie musi się już spieszyć z żadnymi sprawami, którymi miał się zająć, wszystkie codzienne obowiązki przestają być istotne. Jedyne, czego jeszcze chce, to pożegnać się ze swoją żoną. Wymaga to od niego jednak dalekiej podróży, gdyż Justyna jest antropologiem i znaczną część czasu spędza w Ameryce Południowej. Chcąc spotkać się z ukochaną, Robert przypadkowo odkrywa, że poza fizycznym przemieszczaniem się jest w stanie podróżować także duchem. Nagle wszystko, co jego żona opowiadała o szamanizmie, przestaje wydawać się tylko starą indiańską bajką.

Maciej Kuczyński dokonał pozornie karkołomnego zestawienia zjawisk. Niektóre kultury są wspomniane wprost, inne mniej lub bardziej rozpoznawalne, lecz ich obecność ma wyraźny wpływ na powieść. Już sam kontakt Polaka ze światem szamanizmu jest mocnym zderzeniem, do tego dochodzą jednak doświadczenia czytelnicze Roberta, który w swoich działaniach wzoruje się między innymi na Odyseuszu. W pierwszym momencie mozaika ta wydaje się być nieco myląca, w gruncie rzeczy jednak w jakiś sposób ukazuje jedność świata. Autor chwilami zdaje się celowo wprowadzać pewien zamęt kulturowy, aby potem lepiej uwidocznić możliwość zjednoczenia członków całkiem różnych cywilizacji.

Głównym wątkiem jest historia miłosna – to ogrom uczucia do żony popycha Roberta do wszelkich działań. Znacznie ciekawsza jest jednak wędrówka bohatera do szamańskiego świata, również kluczowa dla akcji. Niektóre rozwiązania fabularne chwilami mnie drażniły, wydawały mi się zbyt naiwne, uświadomiłam sobie jednak, że taka jest konwencja mitu. Dlatego później wiele przyjemności sprawiało mi przeżywanie kolejnych przygód z bohaterem, gdyż Wodospad zdecydowanie jest powieścią, która zdejmuje z wyobraźni wszelkie ograniczenia i pozwala swobodnie poruszać się w krainie fantazji. Powieść napisana jest językiem współczesnym, co podkreśla przyjętą perspektywę narracyjną – wydarzenia są opisywane w trzeciej osobie, ale wyraźnie z punktu widzenia Roberta, zgodnie z jego postrzeganiem sytuacji.

Muszę jednak przyznać, że mam ambiwalentne odczucia wobec głównego bohatera. Z jednej strony jest to postać doskonale wykreowana, której motywacje są zrozumiałe. Aczkolwiek w czasie czytania kompletnie nie byłam w stanie się w tę osobę wczuć. Chętnie podążałam za Robertem w jego wędrówce, niemniej wiele z jego decyzji pozostało dla mnie niezrozumiałymi. Być może autor celowo stworzył taki dysonans, aby nie pozwolić nam zapomnieć o sytuacji umierającego bohatera, który w związku z tym nie może być postrzegany jako ktoś taki jak my. A może to po prostu kwestia męskiego punktu widzenia.

Natomiast zdecydowaną wadą książki jest kilkakrotne powtarzanie reguł rządzących szamańskim światem. Przy spotkaniach z różnymi istotami Robert często odkrywa nowe "zasady gry", ale z równą częstotliwością przypominane są rzeczy, o których bohater − a zatem również czytelnik – już wie, więc bywa to nieco nużące.

Maciej Kuczyński proponuje czytelnikom podróż w głąb barwnego i ciekawego świata, w którym − jakkolwiek banalnie by to nie brzmiało − wszystko może się zdarzyć. Bardzo interesującym zabiegiem jest umieszczenie współczesnego bohatera w konwencji starożytnego mitu. Wodospad z jednej strony pozwala nam zapomnieć o codziennych troskach, z drugiej zaś przybliża problem poważnych decyzji i tego, jak bardzo gotowi jesteśmy poświęcić się dla kogoś, kogo kochamy. Powieść ta jest naprawdę godna polecenia, a każdy czytelnik może w niej znaleźć coś dla siebie. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę