Vertical - Rafał Kosik

Vertical Rafała Kosika to książka niebanalna, w której, mimo pozorów, głównej roli nie odgrywa wykreowany przez autora świat, ale umieszczeni w nim ludzie. Ich przeżycia, doznania i przemyślenia oraz sposób postrzegania rzeczywistości stanowią serce tej powieści.

Bohaterowie są bardzo zróżnicowani. Murk to marzyciel, skłonny zaryzykować, by odnaleźć Sens, potrafiący przełamać strach i społeczne blokady. Nie waha się w kluczowych momentach podjąć ważnych decyzji – choć zwykle wtedy kieruje się instynktem. Jednak jego najbardziej niezwykłą cechą jest wyobraźnia, która w połączeniu z talentem technicznym pozwala mu dokonywać rzeczy niebywałych. Chłopak, żyjący w jednym spośród wspinających się po linach, wyposażonych w żagle miast, nieustannie próbuje dociec, skąd się wzięły i dokąd zmierzają, snując teoretyczne (przynajmniej początkowo) rozważania, jak mógłby zmienić i usprawnić ruch swojej małej ojczyzny. Konstruuje wynalazki i wpada na pomysły, które, biorąc pod uwagę jego nieznajomość fizyki i matematyki (chłopak ledwo umie pisać), zaskakują stopniem złożoności. Ważnym wątkiem jest jego relacja z Harsis, będącej kochanką, opiekunką i natchnieniem młodego mężczyzny. Murk to kwintesencja wynalazcy i niestrudzonego poszukiwacza prawdy.

Z kolei Jonathan jest rozsądnym pilotem statku powietrznego, żyjącym w lądowej społeczności, która próbuje dotrzeć jak najwyżej, pragnąc dowiedzieć się czegoś o tajemniczych linach,. W przeciwieństwie do Murka jest to postać raczej pasywna, mniej wiodąca – w kolejne wydarzenia jest wrzucany wbrew swojej woli; w jego wypadku najważniejsze okazują się obserwacja życia i przywódców despotycznego państwa oraz przemyślenia na temat świata i skutków, jakie wywołałoby odkrycie pochodzenia tajemniczych lin.

Kosik zapełnił książkę również mnóstwem drugoplanowych postaci, które świetnie zgrywają się z tłem – autor znakomicie oddał odmienną mentalność ludzi żyjących w innej niż nasza rzeczywistości. W powietrznych miastach pełnią oni rolę mentorów Murka, są symbolami konserwatywnego światopoglądu i tradycji – chłopak stoi w opozycji do nich, pokazuje, że nieraz stwierdzenie "nowe jest gorsze" jest nieprawdą, oraz że poruszanie się po utartych ścieżkach nie stanowi rozwiązania, niczego nie zmienia. Natomiast postacie wokół Jonathana ukazują działania systemu despotycznego oraz, w szczególności, klasy rządzącej, która decyduje, w jaki sposób cała reszta społeczeństwa powinna żyć. Dużo miejsca poświęcono walce wpływów, politycznym gierkom i temu, jakiej kontroli podlega nauka oraz religia w imię ładu.

Wspomniany wyżej świat spaja te historię. Jest on zagadką dla każdego bohatera – a im więcej się o nim dowiadują, tym więcej pojawia się kolejnych pytań. Niemal do samego końca nie są w stanie jednoznacznie stwierdzić, czym są liny, które ich otaczają, przez co obraz rzeczywistości jest dla nich niepełny, niespójny; szczególnie boleśnie uświadamia to nieco gorzkie zakończenie, które skleja wszystkie wydarzenia w całość względnie zrozumiałą dla odbiorcy, ale nie dla bohaterów.

Vertical okazał się niecodzienną lekturą, w której autor raz po raz konfunduje czytelnika, zaskakując przede wszystkim koncepcją świata, z którą znakomicie współgrają postacie. Niesamowicie wciągająca rzecz. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę