Spirala - Paul McEuen

Broń masowej zagłady co najmniej od czasów zimnej wojny nieustannie jest niezwykle nośnym motywem dla literatury. Choć czasy się zmieniają i królujący niegdyś atom musiał dziś oddać palmę pierwszeństwa drobnoustrojom, temat ten został już wyeksploatowany na wszystkie niemal sposoby. Czy amerykański profesor fizyki, jeden z największych ekspertów od nanorurek węglowych, zdołał z niego wydobyć nowe nuty?

Rok 1946. Japonia po przegranej wojnie w ostatnim rozpaczliwym zrywie próbuje zniszczyć swoich wrogów, uwalniając Uzumaki – wysoce zaraźliwego mikroskopijnego grzyba, wywołującego napady agresji i ostatecznie powodującego śmierć. Zakażeniu nim ulega załoga jednego z amerykańskich okrętów. Krótko potem Liam Connor, brytyjski biolog i specjalista od mikroorganizmów ściągnięty przez armię USA, jest świadkiem zrzucenia na zainfekowany okręt ładunku nuklearnego. Pozostaje jednak pojedyncza próbka niebezpiecznych zarodników, która wchodzi w posiadanie Liama. Postanawia on ukryć ją raz na zawsze. 64 lata później, już jako profesor na elitarnym amerykańskim uniwersytecie i laureat nagrody Nobla, odkrywa jednak, że ktoś przeniknął jego sekret. Przed śmiercią w dramatycznych okolicznościach pozostawia swojej wnuczce i współpracownikowi złożony z łamigłówek ślad, mający ich doprowadzić do Uzumaki, zanim odnajdzie go wysłana ich tropem płatna morderczyni.

Choć z początku Spirala ma zadatki na doskonały thriller w stylu Sumy wszystkich strachów Toma Clancy’ego, po śmierci starszego pana całość przekształca się raczej w niezbyt udany klon prozy Dana Browna. Ukrywanie wskazówek w dziełach sztuki zastąpiła wprawdzie biologia molekularna, ale ogólny koncept jest wręcz uderzająco podobny.

Wspomniane przekształcenie bardzo niekorzystnie wpłynęło na dramatyzm fabuły. Choć dzieje się dużo i wydarzenia mkną jedno za drugim w ekspresowym tempie, a na początku książki zdarzają się nawet pojedyncze efektowne zwroty akcji, to im dalej, tym bardziej stosowane przez autora sztuczki stają się przewidywalne i grubymi nićmi szyte. Nawet wielki finałowy przełom, mający zapewne sprawić, że szczęka czytelnika głośno uderzy o podłogę, daje się bez problemów przepowiedzieć. Powieść jest do tego stopnia wyprana z emocji, że kiedy coś przerwało mi lekturę na kilkadziesiąt stron przed końcem, bez żalu odłożyłem ją na półkę, by wrócić do niej dopiero następnego dnia. Mimo że można z niej czerpać przyjemność, wciągnąć nie potrafi.

Również logika wydarzeń nie stoi na najwyższym poziomie. Wiele rzeczy dzieje się bez racjonalnego uzasadnienia, a autorowi zdarza się czasem zapędzić w ślepą uliczkę, z której musi się ratować niezbyt udanym deus ex machina – także w tych kategoriach zakończenie przekracza wszelkie standardy. Warto też zaznaczyć, że choć w opisach i dialogach często pojawia się naukowy żargon, nie polecałbym raczej czerpać z tej książki informacji odnośnie do mikologii czy metod badania DNA, gdyż autor wielokrotnie bogato okrasza fakty zmyśleniami i niedokładnościami.

Trochę lepiej wypada konstrukcja postaci. Choć w większości są one jednowymiarowe i niezbyt oryginalne, pozostają spójne i mają w sobie nieco blasku. Nie należą zdecydowanie do kreacji, które zapadają w pamięć, i raczej nie zdarzy się, bym stawiał je za wzór przyszłym pokoleniom wyimaginowanych bohaterów, ale wobec ogólnej nijakości Spirali wybijają się ponad przeciętną.

Choć zapowiadało się jeżeli nie świetnie, to przynajmniej całkiem nieźle, finał okazał się żałosny. Przewidywalna, ograna fabuła, dziury w logice i ogólny smak odgrzewanego kotleta sprawiają, że książkę mogę polecić wyłącznie wielkim fanom gatunku lub tęskniącym za Kodem Leonarda da Vinci, jako rydz, co lepszy niż nic.
Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę