Księga wojny - antologia

Wojna, towarzyszka człowieka od zarania dziejów, nieodmiennie fascynuje i wzbudza odrazę. Zawsze angażowała wszystkie warstwy społeczne, oddziaływała zarówno na emocje, jak i umysł. Przyjmowała też najróżniejsze formy – ich szeroki przegląd zaprezentowali polscy pisarze fantastyczni w antologii Księga wojny.

Książkę rozpoczyna Anna Brzezińska utworem Jeden dzień. To najlepszy i najbardziej baśniowy tekst ze zbioru, traktujący o miłości i przemijaniu. Akcja tego opowiadania osadzona jest w uniwersum Wód głębokich jak niebo tej samej autorki – może się ono okazać niezrozumiałe dla osób nieobeznanych z tym zbiorkiem. Równie dobrym, choć lżejszym, opowiadaniem jest Bajka o trybach i potworach Jakuba Ćwieka, w której ludzie walczą z robotami, których wewnętrzna konstrukcja przypomina zegarki. Poziomem dorównuje im Bóg jest z nami Andrzeja W. Sawickiego – gdzie w alternatywnym świecie, w którym niemieckie samoloty zrzucają magiczne bomby, toczy się anielsko-diabelski pojedynek o schwytanie samozwańczego bożka.

Oprócz wymienionego Bóg jest z nami, także Kanał Łukasza Orbitowskiego, Głosy Michała Krzywickiego oraz Wszystko, co przyjdzie, pozostanie Pawła Palińskiego rozgrywają się w realiach drugiej wojny światowej. Tekst Orbitowskiego, najsłabszy w całej antologii, ukazuje drogę ucieczki i poszukiwania broni o olbrzymiej mocy przez Niemców w Berlinie roku 1940. Choć stoi na wysokim poziomie językowym, to nie wyróżnia się niczym, jest nijaki. Utwory Palińskiego i Krzywickiego grają na emocjach czytelnika, przedstawiając obozy koncentracyjne: pierwszy z perspektywy małego chłopca, syna inżyniera obozu, a drugi oczami świeżo przybyłego doń więźnia.

Najbardziej pomysłowym tekstem jest Ciężki metal Jakuba Nowaka, w którym wojna toczy się pomiędzy ludzkością, a przedziwnu – bytem zniekształcającym rzeczywistość; zakończenie opowiadania zaskakuje, choć szkoda, że świat przedstawiony nie został bardziej rozbudowany. Motyw epickich herosów i założenia questowego fantasy wyśmiewa Jacek Piekara w Arturze Potterze Lwim Sercu. Całkiem inną epokę wojenną – zmagania Rzymian z Bizantyjczykami – ukazuje Krzysztof Piskorski, w którego tekście znajduje się kilka podobieństw do Innych Pieśni Jacka Dukaja (forma-aura). Ostatni ze współautorów, Marcin Wełnicki, przedstawia wojnę w Afganistanie, w której z mudżahedinami i tajemniczym Czarnym Człowiekiem walczy Trzecia Rzesza - pomysłowy i inteligentny utwór.

Językowo na pierwszy plan wysuwa się Brzezińska z Orbitowskim, trochę gorzej, ale nie fatalnie, wypadają autorzy z mniejszym dorobkiem literackim – Nowak oraz Paliński. Do nich także można kierować zastrzeżenia o niewykorzystanie potencjału tekstów, które, choć bardzo pomysłowe, wydają się niepełne. Postęp warsztatowy, w porównaniu do Psalmodii, widać u Krzywickiego – zarówno pod względem stylu, jak i prowadzenia narracji. Chwalony na początku tego akapitu twórca Nadchodzi zawodzi za to na płaszczyźnie literackiej – jego Kanał jest nudnym, mało dynamicznym tekstem, w którym nic nie przykuwa uwagi. Także zakończenie opowiadania Wełnickiego nieco rozczarowuje – wydaje się za szybko przeprowadzone i spłycone.

Całość antologii zaskakuje, pomimo wielu odwołań do II WŚ, pomysłowością oraz zróżnicowaniem. Obok tekstów cięższych, bardziej ponurych (Nowak, Paliński, Krzywicki) znajdują się w niej lżejsze (Piskorski, Brzezińska, Ćwiek) oraz humorystyczne (Piekara, Sawicki). Sprawia to, że podczas lektury nie dominuje jeden styl czy atmosfera, lecz mieszają się one, tworząc wielobarwny, interesujący kolaż.

Księga wojny to bardzo udana antologia, łącząca wiele różnych elementów i zagadnień w jedną całość. Jej siłą, o dziwo, poza uznanymi nazwiskami są także młodzi pisarze z małym dorobkiem literackim, którzy zaskoczyli kreatywnością i nieszablonowym podejściem do tematu. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę