Asymetria. Rosyjska ruletka - Piotr Gibowski

Podróże w czasie i próby zmiany przeszłości to temat wyeksploatowany niemal do cna i trudno wymyślić w nim coś nowego. Zamiast tego Piotr Gibowski oferuje czytelnikowi znajomy schemat, w postaci próby zmiany przebiegu II Wojny Światowej w nieco odmienionej oprawie – zamiast prostego łańcucha wydarzeń opisuje bowiem złożoną sieć przyczyn i skutków, której modyfikacja może wpłynąć na przebieg historii.



Grupa wybitnych maturzystów, ich opiekunowie oraz kilku przedstawicieli różnych jednostek Wojska Polskiego na skutek dziwnego splotu okoliczności cofa się do roku 1927. Nie widząc możliwości powrotu, postanawiają zaangażować się w poprawę historii. Dochodzą do wniosku, że nie wystarczy zastrzelić Hitlera, by uniknąć kampanii wrześniowej, a konflikt jest nieunikniony. Dlatego też dzięki nowoczesnej technologii, którą dysponują oraz szerokiemu zasobowi wiedzy, zdobywają zaufanie rządzących II Rzeczpospolitą i rozpoczynają zakrojone na szeroką skalę działania, mające na celu wzmocnienie jej przemysłu, gospodarki i armii, aby nie powtórzyła się znana z historii porażka.

Asymetria. Rosyjska ruletka to powieść pisana w niezwykły sposób – a przy tym niestety niezbyt komfortowy dla czytelnika. Składa się ona bowiem z krótkich, mających od jednej trzeciej do kilku stron segmentów, opisujących rozmaite wydarzenia. Część z nich łączy się w spójne wątki, tworząc osie fabularne, opisujące intrygi szpiegowskie, pertraktacje dyplomatyczne i tak dalej; reszta to jednorazowe migawki, przedstawiające na przykład otwarcie nowych zakładów przemysłowych, opis konstrukcji maszyny włókienniczej nowego typu czy problemy pojawiające w trakcie konstrukcji nowoczesnego silnika do samolotu. Segmenty obu typów nieustannie się przeplatają, tworząc chaotyczny miszmasz, którego odbiór dodatkowo utrudnia fakt, że czytelnik nieustannie zalewany jest ogromną liczba nazwisk, nazw organizacji, partii politycznych i tym podobnych informacji, z których część warto zapamiętać, gdyż będzie się pojawiać później. Niejednokrotnie musiałem kartkować powieść, by przypomnieć sobie kim właściwie jest osoba, o której właśnie czytam. Jest to oczywiście wynikiem ogromnej skrupulatności autora w kwestii detali historycznych. Na kartach Asymetrii natrafimy bowiem na dziesiątki postaci znanych z kronik, tych sławnych oraz nieco zapomnianych, a także liczne inne informacje odnośnie okresu międzywojennego, co zdecydowanie nie ułatwia przebijania się przez zawartość powieści.

Z drugiej strony, pomimo poszatkowanej akcji, książka wciąga. Fabuła rozwija się dynamicznie i choć z czasem nieco traci impet, to trudno narzekać na nudę. Natrafimy bowiem na bardzo różnorodne sytuacje – od militarnych akcji za liniami wroga, poprzez polityczne intrygi, skończywszy na pertraktacjach handlowych. Do tego doliczyć należy rozmaite ludzkie drobiazgi, jak spotkanie z przodkami czy opis świąt Bożego Narodzenia. Dzięki oszczędnej, lecz nie ubogiej, narracji, i pomimo natłoku informacji oraz nieco chaotycznego przebiegu powieść czyta się płynnie, a niewielka długość segmentów nie pozostawia miejsca na dłużyzny. Niestety, od czasu do czasu szwankuje styl autora – pojawiają się pojedyncze, acz dość kłujące, powtórzenia oraz nienajlepiej skonstruowane zdania.

Nieco razi również kreacja bohaterów. O ile postacie z przeszłości zostały pomyślane całkiem nieźle, mają wady i zalety, popełniają błędy, to przybysze z przyszłości stanowią grupę prawdziwych nieomylnych omnibusów, znających się na wielu dziedzinach wiedzy, potrzebnych do szybkiego rozwoju państwa, od socjologii, polityki, psychologii społecznej, poprzez chemię, inżynierię i metody szkolenia armii. Łatwość z jaką ta grupa zdobywa praktycznie nieograniczona władzę oraz doskonała znajomość realiów rządzących II Rzeczpospolitą wydaje się miejscami przesadzona, szczególnie gdy dochodzi do godzenia skonfliktowanych stronnictw i tworzenia złożonych, ponadpaństwowych organizacji.

Na uwagę zasługuje również fakt, że pomiędzy strony powieści wklejone zostały kartki z reklamami. Jest to pierwszy przykład tego typu akcji marketingowej, na jaki natrafiłem. Nie jest to szczególnie uciążliwe, ze względu na bardzo niewielką ilość takich wstawek, tym niemniej nie każdemu musi przypaść to do gustu.

Asymetria. Rosyjska ruletka stanowi dobry przykład porządnej, rzemieślniczej roboty, w której zalety przeważają nad wadami. Jest powieścią wciągającą, a przy tym dysponującą bogatym i złożonym tłem historycznym, udokumentowanym rozległą bibliografią, lecz jednocześnie napisaną chaotycznie stylem niepozbawionym mankamentów. Fani powieści historycznych z okresu powinni po nią sięgnąć bez większego wahania, pozostali również mogą spędzić przy niej kilka miłych chwil.
Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę